Sunday, September 10, 2017

འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ།

དངོས་གནས་དང་ཐོག་ངོ་ཤེས་པ་ངའི་དྲིན་ཆེན་གྱི་ཕ་མ་དམ་པ་རྣམ་གཉིས་དང་། སྤུན་མཆེད་རྣམ་པ། དེ་ནས་རིམ་པས་ངོ་ཤེས་ཐོལ་བྱུང་དག རང་གི་དགེ་རྒན་རྣམ་པ། གྲོགས་པོར་འོས་པ་རྣམས་ད་ཆ་གནས་སྟངས་ཇི་འདྲ། རང་དང་ལྟན་དུ་མེད་དེ་སོ་སོའི་འཚོ་བའི་ཆེད། དེ་ལས་སེམས་སྐྱོ་བ་ནི་སྐྱ་སར་བབས་པ་དེ་རེད། རང་ཡང་ད་དུང་གང་ཡིན་ཆ་མི་འཚལ་བའི་གནས་སྟངས་འདི་ལྟ་བུ། ལོ་ནི་བཞི་བཅུ་བརྒལ་ཡང་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་ཐེབས་མེད་པ། ད་སྐྱབས་ཡུལ་གསུམ་པ་དེར་ཕྲད་པའི་རང་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ནི་ཧ་ལམ་ཚོར་རྒོད་ཚོར་སྐྱེན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ནང་འཐིམ་བཞིན་གདའ། སེམས་པ་སྐྱོ་ཡང་དེ་ནི་གོ་ལའི་འགྲོས་སྟབས་རེད། རང་གི་དོན་ཐོག་མ་དང་དེའི་ཆེད་ཐབས་སྒྱུ་སྣ་ཚོགས་བཤམས་པ་ཡང་ཚེ་འདི་ཁོ་ནའི་ཆེད། སྦོམ་པའི་གཞན་འབྲེལ་ཚིག་སྐམ་དག་དྲ་གནས་ཐོག་དགའ་རྟགས་དང་ལེགས་གསོལ་གྱི་ཚིག་འགའི་ཆེད། དེ་ལྟར་རང་མགོ་རང་གིས་སྐོར་བ་ཡང་དོན་ཆེན་ཞིག་ལྟ་བུ། མི་དངོས་པོ་ཐུག་སྐབས་རྒོད་ཅིང་སྐྱེན་པས་ཅི་ལབ་འདི་ལབ་ཅི་བསམ་འདི་བསམ་རང་དབང་མེད་པ་ལྟ་བུ་ནི་གདོང་གི་རྣམ་འགྱུར་ལས་ཤེས་ཐུབ། ད་འདི་འདྲ་དེ་དེང་དུས་རེད། སྐྲ་སེར་གྱི་ཡུལ་ལུང་ག་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་འཚོ་བའི་འཚོ་སྟངས་རེད། མེད་པ་ལ་ཡོད་མདོག ཡོད་ཀྱང་གཏི་ཐུག་ཅན། མེ་ཚེ་སྒོར་མོའི་བྲན། རེད། འདི་འདྲའི་གནས་སྟངས་ནང་ཐ་ན་རང་གི་བཟའ་ཟླ་དགའ་རོགས་ཞེས་པ་ཡང་དོན་དངོས་སྒོར་མོར་ཐུག་ཡོད་པ། འདིར་བརྩེ་གདུང་སྐོར་འུར་སྒྲོགས་ཆེ་ཡང་འདོད་པ་དེ་དང་པོ་རེད། རེད་སེམས་ཅན་རེད། བྱིས་པ་ཞེས་ནང་རིག་ནང་གསུང་། ཁག་མེད།

དངོས་གནས་ངོ་ཤེས་དག་ལས་རང་ལ་དྲིན་ཆེ་ཞིང་ཕན་པ་དག་ནི་ད་ཆ་མེད། ད་མིག་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དག་ནི་དངོས་གནས་འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་རང་རེད། རང་གི་བདེ་སྐྱིད་གཞན་རྟེན་ཡིན་པ་ཤེས་ཀྱང་རང་དོན་གཙོ་ཆེ། ངས་མི་ཤེས། འདི་གང་འདྲ་རེད་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་ངོ་སྐྱེངས་སམ་ཁེངས་པས་ལབ་མ་ཕོད་པ། དངོས་གནས་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི་བསམ་འགྲོས་ཀྱི་སྣེ་འདྲེན་པ་རེད་ཅེས་ལབ་ཆོག ངར་མཚོན་ན་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཅེས་པ་ཐལ་འཛིན་གྱི་ལོག་རྟོག་ཅིག་ལ་གོ་བར་བྱེད་དེ། ཅི་སྡུག་པར་མཐོང་སྐབས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནས་ལེགས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཅི་མི་སྡུག་པ་ནི་ཆ་ཐམས་ཅད་ནས་ཞེན་ལོག་གི་གཞི་ལྟ་བུ། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་དེ་དུ་རེ་བ་རེད་མིན་འདུག དེས་སྒྲོ་བཏགས་པས་མཐོང་ཚུལ་འཆར་ཚུལ་རང་ལ་ཆ་བཞག་པས་རྣམ་རྟོག་གི་ཕོན་པོ་ཇི་ཆེར། དེའི་གཏོས་དང་མཉམ་པའི་བསམ་རྒྱ་ཞིག་ཡོད་ན་འགྲིག་པ་ལས་མེད། མ་གཞི་འདོད་པ་རང་གཅེས་འདི་རང་ལས་འདི་ལྟའི་རྣམ་རྟོག་དེ་བྱུང་དང་འབྱུང་པ་གསལ། དེ་ཡང་ནང་དོན་རིག་པར་རྒྱུ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ཨ་མ་མ་རིག་པ་ལས་འབྱུང་བ་གསུང་། དེ་ནི་དངོས་གནས་མིག་སྒྱུ་དང་། སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་། ཆུའི་ནང་གི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན། སྒྲ་དོན་གྱི་སྤྱི། རྨི་ལམ་སོགས་གང་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་རྫུན་པའི་དཔེ་སྟེ། ཕར་སྤྲོས་ཙམ་ལས་ཕ་རོལ་ནས་དོན་གྱིས་མེད་པ་དེས་མཚོན་གང་ཕར་བཏགས་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱི་བཏགས་ཆོས་ང་ནས་བཟུང་ཁྱེད། ཟླ་བ། ཉི་མ། ཁང་པ། རི་རབ། གླིང་འཕྲེང་། གོ་ལ། སྒོར་མོ། དགའ་རོགས། སྒྲོལ་མ། སངས་རྒྱས། གོ་དོན་སོགས་དེ་ལྟར་ཕར་བཏགས་ཙམ་ཡིན་མོད། ཕ་རོལ་གདགས་གཞིའི་སྟེང་ནས་རང་གི་ངང་གིས་ཡོད་པ་འདྲ་བ། སྔར་ནས་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ།  རང་ཆས་སུ་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ། རང་དབང་ཐེར་ཟུག་ཏུ་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ་འཛིན་པའི་ལོག་རྟོག་གི་ཨ་མ་དེ་ནི་གཏན་གཏན་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གཞི་ཡིན་པ་ཧ་ལམ་རེད་འདུག གང་ལགས་ཞེ་ན། དང་ཐོག་དེ་ལྟར་འཛིན་མིན་གཞིགས་ན་འཛིན་པ་ཁོ་ཐག་རེད། གསལ་ཤོས་དེ་ང་ཞེས་ལབ་སྐབས་དང་། དཔེར་ན། ང་ནོར་བཟང་ཞེས་ལབ་སྐབས་ཚོར་ཐུབ། རང་དབང་བ་ཐེར་ཟུག་དབང་སྒྱུར་བ་བོ་ལྟ་བུ་ངའི་གདགས་ཞིའི་ཆ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཡོད་པ་འདྲ་བ་ཞིག་ཤར་ཡོང་བ་ལས་བཏགས་ཙམ་ཡིན་པ་ག་ལ་ག དེ་ལྟར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་ལྷག་མ་སྟེ། རྟག་བདེ་གཙང་འཛིན་དག་འདྲེན་པ་ཡང་གོ་ཐུབ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྟེ་ཐལ་འཛིན་གྱི་ལོག་རྟོག་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དེ་དག་ལྷན་ཡོད་ཡོད་རེད།

དེ་ནི་རང་གིས་རང་ལ་སྐུལ་མ་དྲན་སློང་བརྒྱུད་དོ་སྣང་སྤྲོད་ཐུབ་ན་ཚོར་ཐུབ་སྟེ། དཔེར་ན། གང་ཞིག་ལས་སྡང་བའི་ཚེའམ་དགའ་བའི་ཚེ་དྲན་པ་བརྟེན་ནས་ཚར་གཅིག་གཉིས་གསུམ་བཅས་གོམས་འདྲིས་བརྒྱུད་ལྟོས་དང་། གང་འདྲ་ཐལ་དྲགས་པ་ཞིག་འཛིན་གྱི་འདུག་མིན། དེ་ལས་སྒྲོ་འདོགས་གཞན་དག་བདེན་མིན་ལྟོས་དང་། དེ་བས་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ཨ་མ་དེར། དེའི་ཕྱིར་དང་ཐོག་གང་ཕར་བཏགས་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པ་བསྙོན་མེད་དེར་གོ་བ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཆགས་དགོས་སྙམ། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་རྫུན་པའི་དཔེ་སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་དང་གོ་མཚུངས་ལེགས་པོ་ཤེས་དགོས་པ། དེ་ལས་དངོས་གནས་ཕ་རོལ་ནས་དེ་ལྟར་རང་གི་ངང་གིས་ཚུགས་ཚུབ་ཐེར་ཟུག་རང་དབང་གིས་ཡོད་ཡོད་འདྲ་བ་འཛིན་པ་དེ་གཞི་མེད་པ་ཞིག་གོ་ཡོང་། དེ་ལ་ཡང་ཡང་བསམས་པས་ཐལ་འཛིན་གྱི་ལོག་རྟོག་དེ་གཏན་གཏན་འབུར་འཇོམས་བྱེད་ཐུབ། དེ་ལས་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ཨ་མ་དེ་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གཞི་དེ་བཅོམ་པ་ནི་ཉེས་པ་བརྒྱ་སེལ་བའི་ཐབས་གཅིག་རང་ཡིན་པ་གོ་ཐུབ། དེའི་ཆེད་སེམས་ཀྱི་གནས་ཆ་དགོས་པ་ཇི་ཙམ་གལ་ཆེ་མིན་ཤེས་ཐུབ་སྙམ་མོ།།

དངོས་གནས་འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་རང་རེད། ད་མཐའ་མཇུག་དེར་དང་པོ་སྐྱེས་དུས་གཅིག་པུ་ཡིན་པ་བཞིན་གཅིག་པུ་རང་འགྲོ་དགོས་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་དག་ལས་རང་ཆགས་པ་གསལ། སེམས་ཅན་གྱི་དྲིན་ཏེ། རང་གི་མར་གྱུར་བ་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་བ་ཞིབ་ཏུ་བསམས་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ་སྙམ། འོན་ཀྱང་འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་གནས་སྐབས་སམ་རང་དབང་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་ཆེད་མ་འགྲོགས་ན་བཟང་། འཚོགས་འདུས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་ལགས། ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ད་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་བླངས་པའི་སྡུག་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཁྲོད་ངོ་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པ་ངས་ད་གཟོད་ཅུང་གོ་སྙམ་མོ།། ད་གཅིག་པུ་ཡིན་ཀྱང་སེམས་ཐག་གཅིག་ཆོད་ཟིན་ཡོད། ཐུགས་རྗེ་ཆེའོ།།
* * *
མ་གོ་ན་འཇིགས་སྐྲག་སྟེར་ལོས་ཆེ་སྟེ། ཆེས་བདེན་ཞེན་ཆེས་བ་སོ། །འོན་ཀྱང་རང་གིས་རང་ལ་དྲིས་མྱོང་ངམ་སྐྱེས་པ་ནས་ད་བར་གྱི་སྤྱད་མྱངས་ཚོར་ཟིན་པའི་བདེ་སྡུག་དག་ཇི་འདྲ་རེད། ད་ལྟ་མྱོང་བཞིན་པ་ཅི་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ངོར་འདའ་བཞིན་པ་དུད་འགྲོ་མིན་ན་ལོས་ཤེས།

དེ་ནས་རིམ་པས་རྒྱུ་མཚན་དུ་མའི་སྒོ་ནས་གཤམ་གྱི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལུང་དག་གི་དོན་ལ་གོ་བ་ཞིག་ཐེབས་ཐུབ་སྙམ། 

༸རྒྱལ་བ་ཤཱཀྱ་སེང་གེས། འགྲོ་བ་དག་ནི་རྨི་འདྲར་བཤད། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་མ་བཞག །རྨི་ལམ་གང་ལའང་དངོས་པོ་མེད། །ལོག་པའི་བློ་ཅན་མངོན་པར་ཞེན། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ལྟར་སྣང་གྱུང་ཀྱང་། །གྲོང་ཁྱེར་ཕྱོགས་བཅུར་ཡོད་མིན་གཞན་ནའང་མེད། །གྲོང་ཁྱེར་མིང་ཙམ་ཞིག་གིས་རབ་ཏུ་བཞག །དེ་བཞིན་བདེ་བར་གཤེགས་པས་འགྲོ་འདི་གཟིགས། །ཆུ་ཡི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ནི། །མཐོང་ཡང་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་མེད། །དེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པས་དཀྲུགས། །སྡུག་པ་མིན་པར་སྡུག་པར་རྟོག །མེ་ལོང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་ལ། །ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡི། །གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །ལྗོན་པ་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས།

འཇུག་པ་རང་འགྲེལ་ལས། ལངས་ནས་དངོས་པོར་སྣང་བ་ཀུན། །སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་ཤེས་བྱས་ནས། །ཞེས་གསུངས།

དེ་ལྟར་མཚན་འཛིན་གྱི་དམིགས་གཏད་ཡོངས་བཤིག་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན། གང་ལས་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་དེ་ལས་ཆགས་སྡང་འཇུག་པའི་གཞི་དག

དབུ་མའི་ལྟ་བར་མོས་ཅིང་གུས་པའི་ཟིན་བྲིས་ཟ་རི་ཟི་རི་འདིས་ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་ལས་མི་གནོད་པའི་སྨོན་འདུན་བཅས། དེ་ཡང་རྐྱེན་ངན་གྲོགས་ཤར་གྱི་ལམ་སྣེ་སྐྱ་བོ་ཞིག་གི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ལས་འབུས་པའི་སྙིང་གཏམ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བརྩི་ཆོག་སྙམ། འདུ་འཛི་དང་འདོད་པའི་ཁྲོད་ལས་ནི་ཅི་ཡང་མི་འབུས་པས་སོ།།

Saturday, September 9, 2017

The Power of Words

The two following excerpts, namely two long sentences, periodic and melodic. The first stark terrestrial, the second abstract and emotional--the two ways of seeing and expressing, simplicity and abstraction. The first one has been with me since long, but the second one has been just inculcated as I am nearing the end of the book, Les Misérables, a soothing potion of mine so far for my being where, the second alien home of a rambling refugee. Why? Nothing to complain now. I am no longer of this pattern, this fray. Well, play with the music that words are for, the euphony, the vignette. 


*
"My glimpse had been so hurried, so shot through with the confusion of the moment--coming at the end of a swift sequence of little alarms and recognitions--that I wasn't sure whether my imagination, as instantaneously as in a dream, hadn't suggested certain of the details I thought I had seen, to supply me with a picture of the man I had more or less created in my head already." VS Naipaul, The Enigma of Arrival 
*
"He admitted,--it is thus, by a series of successive admissions of ourselves in regard to ourselves, that life amends us, little by little,--he admitted the chimerical and visionary side of his nature, a sort of internal cloud peculiar to many organizations, and which, in paroxysms of passion and sorrow, dilates as the temperature of the soul changes, and invades the entire man, to such a degree as to render him nothing more than a conscience bathed in a mist." Victor Hugo, Les Misérables